Niedzielny spacer z Beniem. Samochód zostawiam w Cisownicy obok szkoły i wyruszam dokąd oczy poniosą – bez jakiegoś określonego celu. Najpierw idziemy przez Gołaźnię, za plecami mamy jedną z cisownickich górek: Machową, potocznie Machulę (462). Na starych austriackich mapach nosiła nazwę Woytowa.

Krótkim podejściem wychodzimy wprost przed restaurację Pod Tułem (zamknięta – nie wiadomo dlaczego, może covid?). Budynek wzniósł w latach 1930–1931 niemiecki kupiec Krisch z Cieszyna, jako prywatną willę. Mieszkał w niej do 1945 roku. Przejęty po II wojnie światowej przez państwo budynek został w 1946 roku przekazany Polskiemu Towarzystwu Tatrzańskiemu, który zorganizował w nim stację turystyczną. Po remoncie w latach 1967–1969 PTTK uruchomiło tu schronisko turystyczne. W roku 2006 obiekt został sprzedany, gruntownie wyremontowany, rozbudowany i odtąd funkcjonuje jako restauracja z pokojami gościnnymi. Nazwa „Pod Tułem” jest nieco myląca, bo w rzeczywistości jesteśmy nieopodal wzgórza Zagoj (512).

Idziemy zielonym szlakiem (niedawno przemalowanym z koloru czarnego) w kierunku Czantorii. Na razie nie spotkaliśmy żywej duszy, więc Benio biega szczęśliwy, bo nie musi iść na smyczy.

Piękna, jesienna aura dopisuje nam przez cały dzień.

Na wspomnianym wcześniej wzgórzu Zagoj utworzono w 1957 roku rezerwat przyrody Zadni Gaj, w którym wśród mieszanego lasu rośnie kilkadziesiąt okazów cisa pospolitego naturalnego pochodzenia, w wieku ok. 200 lat.

Na tym pastwisku kiedyś Benia krowy pogoniły, bo nierozważnie pozwoliłem mu iść bez smyczy i próbował na nie polować. Ciekawe, czy jeszcze pamięta?

W dole ostatnie zabudowania Cisownicy (Gaj)…

…za nimi Grodzisko (550) i niewyraźnie zarysowana z lewej Malcowa Góra (528), a na horyzoncie Beskid Śląski: Lipowski Groń i Równica (884).

Czantoria Mała (866) – robiąc to zdjęcie jeszcze nie wiedziałem, że za półtorej godziny będziemy na jej szczycie.

Spojrzenie za siebie na dolinę Cisownicy.

Po lewej Ostry (709) na granicy polsko-czeskiej, a na prawo od niego… też Ostry (1044), czyli jedna z 27 tisícovek Beskidu Morawsko-Śląskiego.

Tuł (621) – u jego podnóża przed chwilą wędrowaliśmy.

Spowiedzisko, czyli jeden z kilku leśnych kościołów w beskidzkich lasach na Śląsku Cieszyńskim, gdzie potajemnie spotykali się na nabożeństwach ewangelicy w latach kontrreformacji (ok. 1654–1709). A dzisiaj akurat mamy Święto Reformacji (zwane też Pamiątką Reformacji), czyli 504. rocznicę ogłoszenia przez Marcina Lutra 95 tez, które przybił 31 października 1517 roku na drzwiach kościoła zamkowego w Wittenberdze (niem. Lutherstadt Wittenberg).

Celem mojej dzisiejszej wędrówki było obejrzenie niedawno odnowionego pomnika partyzantów, znajdującego się w trudno dostępnym miejscu na zboczach Czantorii Małej, na wysokości 645 m n.p.m.

Wyremontowane miejsce pamięci zostało uroczyście zaprezentowane dwa tygodnie temu (15 października). W tym miejscu znajdował się bunkier partyzancki, dość dobrze ukryty. Niemcy długo go szukali, aż wreszcie ktoś się wygadał. Zrobili obławę. Większość partyzantów zdołała uciec, ale sześciu zostało w bunkrze. Nie mieli żadnych szans, bo do środka Niemcy wrzucili wiązkę granatów.

Napis głosi: „W tym miejscu polegli 30 XI 1943 r. w walce z niemieckim okupantem żołnierze Armii Krajowej z oddziału »Czantoria«. [tu 6 nazwisk i imion] Spoczywają na cmentarzu ewangelickim w Nydku. Cześć ich pamięci!” Wygląd pomnika przed odświeżeniem można zobaczyć w moim albumie Pomnik na Czantorii.

Niełatwo jest trafić do pomnika, mimo, że prowadzi do niego czerwony szlak spacerowy z Lesznej Górnej Podlesia. Oznakowanie jest beznadziejne, a ścieżka w niektórych miejscach zupełnie niewidoczna. Po wycięciu drzew przynajmniej widać go z daleka (idąc w kierunku takim, jak my, czyli od czeskiej granicy).

Idziemy dalej czerwonym szlakiem spacerowym.

Zielonym szlakiem weszliśmy na Czantorię Małą, ale to znane, charakterystyczne miejsce to jeszcze nie szczyt.

Szczyt jest nieco ponad 300 m dalej i nie prowadzi do niego szlak turystyczny. Ten trójnóg w opłakanym stanie to sygnalizacja punktu geodezyjnego znajdującego się pod nim.

Widok na Czantorię Wielką (995) – gdyby nie wystająca wieża, to nie bardzo byłoby wiadomo, gdzie jest szczyt.

Widok ze szczytu w kierunku północnym, m.in. na Goleszów. Ta stacja pogodowa jest tu od niedawna.

Widok z polany szczytowej na najwyższy szczyt Beskidu Śląskiego – Skrzyczne (1257).

Ponownie widok na Goleszów i Cisownicę za drzewami.

Tutaj zimą dokarmiane są zwierzęta leśne…

…a stąd są potem zabijane .

Schodzimy nieoznakowanymi ścieżkami do Cisownicy. Na horyzoncie Jasieniowa i Wyrchgóra, a bliżej z lewej to Malcowa Góra (528).

Widok z tej samej polany na – oglądany już dzisiaj – Lipowski Groń i Równicę.

Pasieka z żółtymi ulami, a w oddali Wyrchgóra i Machula. Więcej zdjęć nie zrobiłem, bo Benio mi zwiał i już do końca wycieczki był bardzo niegrzeczny . Ale wycieczka i tak fajna była .

Interaktywna mapa wycieczki, profil wysokościowy, ślad GPX – nie tylko dla dociekliwych – są tutaj: mapa.